۱۰۰ فیلم شاخص پس از انقلاب به انتخاب سینما تکست : کمال الملک

در مطالبی با عنوان ۱۰۰ فیلم شاخص پس از انقلاب به انتخاب سینما تکست ؛ می خواهیم به معرفی و نقد ۱۰۰ فیلم برتر سینمای ایران پس از انقلاب بپردازیم. رده بندی میان این ۱۰۰ فیلم صورت نگرفته است، پس از پایان معرفی این ۱۰۰ فیلم، با نظرسنجی میان کاربران سینما تکست، لیست رده بندی شدۀ این ۱۰۰ فیلم را منتشر خواهیم نمود. این دومین مطلب از «۱۰۰ فیلم شاخص پس از انقلاب است» که به معرفی فیلم سینمایی کمال الملک اثر ماندگارِ زنده یاد علی حاتمی اختصاص دارد.

۱۰۰ فیلم شاخص پس از انقلاب به انتخاب سینما تکست

فیلم سینمایی کمال الملک

کمال الملک همچون برخی دیگر از آثار مرحوم علی حاتمی، فیلمی تاریخی است که به بازگویی روزهایی از تاریخ ایران می پردازد، فیلمی که کمال الملک نقّاش برجستۀ ایرانی را در دربار ناصرالدین شاه به تصویر کشیده است. فیلم سینمایی کمال الملک در سال ۱۳۶۲ تولید شده است.

نقش اصلی فیلم (شخصیت کمال الملک) را جمشید مشایخی بازی کرده است و عزت‌الله انتظامی در نقش ناصرالدین شاه هنرنمایی نمده است و مظفر الدین شاه با بازی علی نصیریان نقش‌آفرینی شده است. همچنین نباید از بازی محمد علی کشاورز در نقش اتابک چشم پوشی کنیم.

نظیر سایر آثار علی حاتمی، این فیلم نیز دوبله شده است. ظاهراً علی حاتمی به استفاده از صداپیشگان به جای صدای خودِ بازیگران بیشتر اعتقاد و علاقه داشته است، در این فیلم نیز صدای کمال الملک منوچهر اسماعلی صداپیشگی نموده و مظفرالدین شاه با صدای ناصر طهماسب است.

شناسنامه فیلم کمال الملک

کارگردان : علی حاتمی

نویسنده : علی حاتمی

تهیه‌کننده : حسین غفوری

بازیگرها : جمشید مشایخی, عزت الله انتظامی, علی نصیریان, داوود رشیدی, محمدعلی کشاورز, پرویز پورحسینی, هوشنگ بهشتی, سیروس ابراهیم زاده, سروش خلیلی, جهانگیر فروهر, اسماعیل محمدی, جویایی, عباس خان مختاری, محمدعلی ورشوساز, رضا حامدی خرسانی, حسن بلور, رضا عارفان, اکبر دودکار, نجف علی هادی, حسین رنگینوند, احمد نصر, پرویز یازرلو, احمد امیری, فیضی, کاظم شیرین سخن, کاظم شعبانی, احمد کاشانی, لیلا حاتمی, فیروز رکنی, کریم پور, رحمان رحمتی مقدم

«کمال الملک» در نگاه اول از زمرۀ فیلمهای تاریخی است اما با نگاه و سبک علی حاتکی. چیزی که از اسم این فیلم برمی‌آید، این است که مخاطبانش با یک فیلم بیوگرافیک از زندگی این نقاش مشهور روبرو هستند. ولی این بار هم حاتمی چنین انتظاری را برآورده نکرده. برای او تاریخ بستری است برای طرح و روایت قصه‌های خودش. برای این کار هم جوری واقعیت و خیال را با هم می‌آمیزد که تشخیصش برای بیننده عام ممکن نیست. دلیل این مدعا هم شاید این حرف جمشید مشایخی باشد که ناصرالدین شاه این فیلم با ناصرالدین شاه سریال «سلطان صاحبقران» که همین فیلم ساز ساخته و خیلی از آدم‌های نسل جدید ندیده اند زمین تا آسمان فرق دارد.

شاید چیزی که در حالت کلی به طور خاص در این فیلم مدنظر او بوده، رابطه یک هنرمند با قدرت باشد. موضوعی که او برای طرحش مقطع حساسی از تاریخ را هم انتخاب کرده؛ دوره قاجار که به مشروطه منتهی می‌شود و البته اوایل دوره پهلوی با همه فراز و فرودهایش.

ویژگی و مشخصه مثبت آثار حاتمی، دیالوگ‌های شاعرانه و پرمغز آن هاست. دیالوگ‌هایی که خیلی وقت‌ها سکانس‌هایی بی بدیل در تاریخ سینمای ایران خلق کرده. این جور صحنه‌ها در فیلم‌های او کم نیست و علاقه‌مندان جدی‌تر سینما معمولا در همه کارهای او می‌توانند چندتایی از آن ها را پیدا کنند تا بعدا با یادآوری‌اش طعم خوش فضای نوستالژیک فیلم را برای خودشان و دوستانشان تکرار کنند.

به یاد بیاورید جواب کمال‌الملک به ناصرالدین شاه را در همین فیلم، که می‌گوید: «هنر مزرعه بلال نیست که هر سال محصولش بهتر شود. از ستاره‌های آسمان هم یکی می‌شود کوکب درخشان، الباقی‌ ای ای… سوسو می‌زنند.»

یا این دیالوگ را که کمال الملک در واقع از زبان حاتمی می‌گوید: «من خلاقم، در دیار کلام غریبم. آرزو طلب نمی‌کنم، آرزو می‌سازم!»

آنونس فیلم سینمایی کمال الملک